Tanımlayıcı analitik (descriptive), veriyi tanıma sürecidir. Veri üzerinden geçmişe yönelik bilgiler araştırılır. Örneğin, geçmişte bir sahtekarlık yaşandı mı? Geçmişte satışlar nasıldı gibi soruların cevabı burada aranır. Müşteri segmentasyonu, en çok hangi alış veriş yaptı? Gibi sorular da geçmişe yönelik hali hazırda toplanmış verinin tanınması olarak yorumlanır. Ne oldu sorusundan sonra bazı kaynaklarda neden oldu sorusu da eklenebilmektedir.
Tahminci analitik (predictive), geleceğe ne olacağının incelendiği süreçtir. Aslında predictive Türkçe’ye bilinmeye ulaşma şeklinde çevirmek daha doğrudur. Forecasting, tahmin etmek şeklinde çevrilebilir. Örneğin veri setinde müşteri yaşı girilmemişse onun yaşının tahmini de bir prediction (tahmindir). Bu geçmişe yönelik bir tahmindir. Gelecek için yapılan ve öngörü denebilecek olan ise forecasting’tir.
Burada predictive ile amaç
bilinmeyen / eksik veri için tahminlerin yapılmasıdır. Örneğin, gelecek sene mağazada ne kadar siyah tişört satılır? Sahtekarlık yapma potansiyeli en yüksek müşteri hangisidir? Şirketten bağlılığını koparacak /bırakacak potansiyeli en yüksek müşteri hangisidir? Gibi soruların cevabı burada aranabilir. Tahminci analitiğin çalışabilmesi için verinin tanınması gerekmektedir. Yani öncelikle descriptive (tanımlayıcı) analitik
çalışılarak veri tanınır daha sonrasında predictive (tahminci) analitik çalışılır. Buyrukçu analitik (prescriptive), descriptive ve predictive aşamaları geçildikten sonra alınan aksiyonu gösterir. Örneğin müşteri web sitesine girince o müşteriye en uygun ürünün tavsiye edilmesi, uygun müşteriye uygun ürün mesajının atılması vb. örnekler karar verici adına aksiyon içeren buyrukçu analitiğe giren örneklerdir. bknz: Şadi Evren ŞEKER(KNIME İLE UÇTAN UCA VERİ BİLİMİ)